Ας εξεγερθεί επιτέλους η αξιοπρεπειά μας

Έχουμε ακούσει πολύ και έχουμε νιώσει ακόμα περισσότερο πως η κατάσταση είναι δύσκολη, πως βρισκόμαστε σε οικονομική κρίση και πρέπει να είμαστε υπομονετικοί για να την ξεπεράσουμε. Προσπαθούν να μας πείσουν πως κάτι πήγε στραβά και τώρα θα το διορθώσουν, αλλά δεν είναι μια λάθος διαχείριση αυτό που μας έφτασε εδώ. Η κρίση είναι εγγενές πρόβλημα αυτού του οικονομικού συστήματος, του καπιταλισμού, που συσσωρεύει τον πλούτο στα χέρια των λίγων αφήνοντας του πολλούς να ζουν ή να πεθαίνουν στο όριο της φτώχειας. Και τώρα αυτοί οι λίγοι που μας εκμεταλλεύονται για να πλουτίζουν ζητούν να ζοριστούμε για να ξεπεράσουν τη ζημιά. Δεν είμαστε στην ίδια πλευρά κι αυτό είναι ξεκάθαρο. Στο όνομα της διεξόδου απ’ τα προβλήματα που δημιούργησαν αυτοί οι ίδιοι πλήττουν τα δικαιώματά μας ζητώντας μας κατανόηση, ενώ το κράτος ως σταθερός αρωγός τους προωθεί ρυθμίσεις κομμένες και ραμμένες στα μέτρα τους. Η πολιτική τους είναι μία και εκφράζεται σε πολλά μέτωπα. Την έχεις βιώσει πολύ εκτενέστερα κι εντονότερα απ’ όσο μπορούμε να την παρουσιάσουμε εδώ, αλλά επίτρεψε μας να προσπαθήσουμε να την αγγίξουμε.

Στο πιο κοντινό μας περιβάλλον εύκολα παρατηρούμε πως σχολεία και σχολές λειτουργούν με μια πολιτική ξένη προς τα όνειρά μας. Σκοπός της εκπαίδευσης στον κόσμο τους δεν είναι παρά η παραγωγή εργαζομένων-στρατιωτάκια που έχοντας πιστοποιητικά κατάρτισης αντί για πτυχία δε θα έχουν τη δυνατότητα συλλογικής διεκδίκησης, αλλά θα τρέχουν ο καθένας μόνος του σ’ ένα ατέλειωτο κυνήγι με ανταγωνιστή τον διπλανό του. Το πανεπιστήμιο μετατρέπεται σε επιχείρηση που εξυπηρετεί τις ανάγκες της αγοράς κι αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό με μια γρήγορη ανασκόπηση των μεταρρυθμίσεων που προωθούνται τα τελευταία χρόνια, κάτω από την πίεση της ΕΕ με τη συνθήκη της Μπολόνια και τις κοινοτικές οδηγίες. Τα νομοσχέδια για τα Ινστιτούτα Δια Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΒΕ) και για την αξιολόγηση καθώς και ο νέος νόμος-πλαίσιο καθιστούν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα οικονομικά και διοικητικά αυτοτελή αναγκάζοντάς τα να αναζητούν τρίτους οικονομικούς πόρους. Έτσι μειώνονται πολύ οι οικονομικές παροχές από το κράτος και αναγκάζονται να χρηματοδοτούνται από εταιρείες τις οποίες δεσμεύονται να εξυπηρετήσουν με το ερευνητικό τους έργο και όχι μόνο, ενώ παράλληλα απαξιώνεται η φοιτητική μέριμνα (βλ. μείωση παρεχόμενων συγγραμμάτων με το πρόσχημα της επιλογής μέσα από λίστα και της παροχής βιβλιοκάρτας και παρακάτω ανάλυση). Τα ίδια νομοσχέδια προωθούν την αξιολόγηση των σχολών σύμφωνα με τα κριτήρια της αγοράς, δηλαδή καλές σχολές θα είναι οι «παραγωγικές» σχολές, αυτές που θα παράγουν κέρδος για το κεφάλαιο, προωθούν την εντατικοποίηση των σπουδών, που απαγορεύει σε φοιτητές από χαμηλότερα οικονομικά στρώματα να σπουδάζουν και να δουλεύουν ταυτόχρονα αποκλείοντας τους από την κούρσα απόκτησης πτυχίου, περιορίζουν το ασύλο στους χώρους παραγωγής ακαδημαϊκού έργου μόνο (!) σε μία προσπάθεια πλήρους κατάργησής του, εισάγουν τα πειθαρχικά συμβούλια που απειλούν όποιον παρεμποδίσει το ακαδημαϊκό έργο, και μας βάζουν όλους σε ένα συνεχές κυνήγι πιστωτικών μονάδων και σεμιναρίων για να γεμίσουμε έναν φάκελο που θα συνοδεύει το υποτιμώμενο πτυχίο μας.

Το τελευταίο νομικό εμπόδιο στην εμπορευματοποίηση της γνώσης ήταν μάλλον το άρθρο 16, που απαγορεύει την ύπαρξη ιδιωτικών τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Καθώς, λοιπόν, δεν τους επιτρέψαμε να το αναθεωρήσουν με 40.000 φοιτητές έξω από τη βουλή, κατέληξαν στην πρόσφατη αδειοδότηση 33 ιδιωτικών κολεγίων από τον πρώην υπουργό παιδείας της ΝΔ, ενώ η νυν υπουργός της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, πάγωσε τις άδειες απλώς για να επανεξετάσει τα κριτήριά τους. Άλλωστε το ΠΑΣΟΚ έχει στο πρόγραμμά του την ίδρυση ιδιωτικών τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων εδώ και χρόνια. Η οδηγία της ΕΕ για την αναγνώριση των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ), μας έχει βρει απέναντι της πολλές φορές κι εκεί θα παραμείνουμε. Υψώνουμε πύργο ατίθασο υπερασπιζόμενοι τη δημόσια δωρεάν παιδεία που δε θα σκοντάφτει σε ταξικούς φραγμούς και θα δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους. Θα ελέγχεται από τους φοιτητικούς συλλόγους και όχι από την αγορά, όπως συμβαίνει σε κάθε μαγαζάκι που πουλάει γνώση, θα μας προσφέρει αυτά που πραγματικά χρειαζόμαστε.

Τα ιδεολογικά θεμέλια της δημόσιας δωρεάν παιδείας ως κοινωνικής ανάγκης και δικαιώματος υποσκάπτονται με την εισαγωγή αυτού του ανταποδοτικού-ανταγωνιστικού φαντασιακού. Η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση δεν περιορίζεται στα τείχη της σχολής αλλά επηρεάζει και τις παροχές της φοιτητικής μέριμνας, καθώς φαντάζουν πλέον περιττό κόστος στον προϋπολογισμό των πανεπιστημίων και του κράτους. Από τη μία τα εκπαιδευτικά ιδρύματα προσπαθούν να αναλάβουν εξολοκλήρου την διαχείριση της φοιτητικής μέριμνας ώστε να επιβάλουν τα δικά τους ιδιωτικοοικονομικά-ανταποδοτικά κριτήρια και απ’ την άλλη το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (ΕΙΝ), που διαχειρίζεται πολλές εστίες πανελλαδικά και συνδιαχειρίζεται με το ΕΚΠΑ τη ΦΕΠΑ, ως εντολοδόχος της κυβέρνησης ακολουθεί πιστά μια πολιτική υποβάθμισης και υποχρηματοδότησης.

Πιο ειδικά τι συμβαίνει με την Εστία:

Ενοίκια, Εγγυήσεις.
Ενώ Σύμφωνα με αποφάσεις του Φοιτητικού Συλλόγου της ΦΕΠΑ από το 1987 μέχρι το 2009 κάθε προσπάθεια επιβολής ενοικίου αποτύγχανε και δεν εφαρμοζόταν, με την επαναλειτουργία των εστιών άρχισε να ζητείται ένα «συμβολικό» ποσό από τον καθένα σαν εγγύηση. Η καταβολή αυτού καταργεί ουσιαστικά το δικαίωμα των φοιτητών στη δωρεάν στέγαση. Κάθε τέτοια προσπάθεια έχει σαφώς αντιδραστικό περιεχόμενο από τη στιγμή που η δωρεάν σίτιση και στέγαση είναι κομμάτι του προγράμματος του κοινωνικού κράτους για την ανακούφιση των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων από τη φορολογία των οποίων χτίστηκαν οι εστίες. Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη χρημάτων για τη συντήρηση της εστίας αλλά η έλλειψη βούλησης της διοίκησης. Άλλωστε ο όρος «συμβολικό» είναι παραπλανητικός αφού με διάφορες προφάσεις το ποσό αυξάνεται (π.χ. στην Κομοτηνή είναι 130€). Γι’ αυτούς τους λόγους και ο σύλλογός μας συνεχίζει να εναντιώνεται σε τέτοιες λογικές καταβολής ενοικίων και εγγυήσεων «συμβολικών» και μη.
Κανένας φοιτητής δεν πληρώνει ούτε ένα ευρώ για όλα όσα δικαιούται.


Κριτήρια Εισδοχής και Παραμονής. Σε πολλές εστίες έχουν αντικατασταθεί τα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια εισδοχής από ακαδημαϊκά, με την παραχώρηση δωματίων σε φοιτητές που αρίστευσαν στις πανελλαδικές κι όχι σ’ αυτούς που έχουν πραγματικά οικονομική ανάγκη και με το να τους ζητάνε κάθε χρόνο αναλυτική βαθμολογία για να εγκρίνουν την παραμονή τους ή όχι. Επίσης, διαχωρίζουν τους φοιτητές ανάλογα με το εκπαιδευτικό ίδρυμα από το οποίο προέρχονται και θέτουν αυταρχικά ν+2 όριο παραμονής, έχοντας σαν άλλοθι την έλλειψη φοιτητικών εστιών -κάτι που όμως αποτελεί συγκεκριμένη πολιτική επιλογή όλων των μέχρι τώρα κυβερνήσεων. Ο σύλλογός μας με κινητοποιήσεις της GRANMA μπλοκάρει το όριο ν+2 με επανεξέταση των αιτήσεων παράτασης βάσει κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων και δέχεται φοιτητές από άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα που έχουν αδέρφια που φοιτούν στο ΕΚΠΑ.
Απαιτούμε ανέγερση νέων εστιών, που θα καλύπτουν τις ανάγκες όλων των φοιτητών.


Υποχρηματοδότηση, υποβάθμιση, ιδιωτικοποίηση.
Αυτό είναι το τρίπτυχο του καλού διαχειριστή. Πρώτα αρνείται να δώσει χρήματα για την συντήρηση των εστιών, την πρόσληψη δημόσιου και μόνιμου προσωπικού και την κάλυψη των πάγιων αναγκών, μετά τα ζητάει από τους φοιτητές, οι οποίοι αντιδρούν και δεν πληρώνουν και τελικά εγκαταλείπει τις προσπάθειες αφήνοντας τις εστίες στο έλεος του θεού, μέχρις ότου γίνουν αβίωτες και να έρθει ο «σωτήρας» ιδιώτης να τις αναλάβει και να δώσει τέλος στο χάος, πάντα βέβαια με το αζημίωτο. Λίγα μόνο παραδείγματα είναι η ιδιωτική εταιρία security στις εστίες του Πολυτεχνείου, τα συνεργεία καθαρισμού που ανήκουν στα «σύγχρονα δουλεμπόρια» εποινικιαζόμενου προσωπικού ενώ συγκεκριμένα στη Φ.Ε.Π.Α βλέπουμε κάθε χρόνο να μειώνεται με γεωμετρική πρόοδο το προσωπικό σε αριθμό και να αντικαθιστάται από συμβασιούχους και προσωρινούς ωρομίσθιους. Μία κατάσταση που υποβαθμίζει τόσο τη δική μας καθημερινότητα όσο και την καθημερινότητα των εργαζομένων. Το ΕΙΝ θέλει σταδιακά να παραχωρήσει τη φοιτητική μέριμνα στο ιδιωτικό κεφάλαιο και ένα από τα τελευταία του δωράκια είναι το εστιατόριο. Πέρσι προσπάθησε ανεπιτυχώς να κλείσει το εστιατόριο της ΦΕΕΜΠ (Φοιτητική Εστία Ε.Μ.Π) και να βάλει σε πλειστηριασμό το εστιατόριο της εστίας στα Γιάννενα. Ενάντια σε αυτήν την κατάσταση υποβάθμισης των αναγκών μας αντιδράσαμε μαζικά με κινητοποιήσεις και αποφάσεις γενικών συνελεύσεων των φοιτητικών συλλόγων και πραγματοποιήσαμε παράσταση διαμαρτυρίας στα κεντρικά γραφεία του ΕΙΝ στην Αθήνα. Εκεί, βέβαια, μας καλωσόρισαν οι διμοιρίες της αστυνομίας και ο δημοκρατικός διάλογος με τα γκλοπ τους.
Απαιτούμε δημόσιο, μόνιμο και επαρκές προσωπικό.

Το μόνο πολιτικό αίτημα που αντιμάχεται σε όλα αυτά και προασπίζει το κοινωνικό δικαίωμα της δημόσιας δωρεάν παιδείας που δεν μπορεί να αξιολογηθεί, να υποβαθμιστεί, να κατακερματιστεί και εξασφαλίζει την ενιαία κάλυψη των αναγκών σίτισης και στέγασης όλων των φοιτητών είναι η διαμόρφωση ενός Ενιαίου Δημόσιου Φορέα Διαχείρισης για τη φοιτητική μέριμνα, που θα χρηματοδοτείται απευθείας από ξεχωριστό κονδύλι του κρατικού προϋπολογισμού και θα ελέγχεται από τους φοιτητικούς συλλόγους και τα εργατικά σωματεία.

Βέβαια, η υποστελέχωση της εστίας και οι συνεχείς προσπάθειες ιδιωτικοποίησης μεγάλων κομματιών της φοιτητικής μέριμνας (εστιατόριο, φύλαξη, καθαριότητα , συντήρηση), είναι ένα μικρό μόνο παράδειγμα της γενικότερης πολιτικής-ξεπουλήματος του κρατικού πλούτου στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Οι εκάστοτε κυβερνήσεις χαρίζουν κρατικό χρήμα -χρήμα που έχει προέλθει από τους φόρους και την εργασία του καθενός μας, στις τσέπες των μεσολαβούντων βουλευτών κι ημέτερων και στα ταμεία των μεγαλοεταιριών- και προσπαθούν με κάθε μηχανισμό να επιβάλλουν σαν αναγκαίο ένα νέο μωσαϊκό εργαζομένων πολλών ταχυτήτων, πειθαρχημένων με αμβλυμμένες απαιτήσεις και αντιστάσεις. Ένας τέτοιος μηχανισμός είναι η προπαγάνδα των ΜΜΕ όπου μας βομβαρδίζουν καθημερινά με αναλύσεις και μέτρα για την ανάκαμψη από την οικονομική κρίση και προσπαθούν να μας γαλουχήσουν στη νοοτροπία της λιτότητας και της υπακοής στην «κοινή» προσπάθεια σταθεροποίησης του συστήματος. Η μόνη προσπάθεια που κάνει το σύστημα είναι να εκμεταλλεύεται ακόμα περισσότερο τους εργαζομένους, ώστε να μη χάσει τίποτα από τα κέρδη του. Αντίθετα οι εργαζόμενοι καλούνται να δουλέψουν συμβασιούχοι οκταμηνίτες, ημιαπασχολούμενοι, σε 4ωρα, σε προγράμματα stage, ενοικιαζόμενοι, χωρίς συλλογικές συμβάσεις εργασίας, δηλαδή χωρίς κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα αλλά με ατομική διαπραγμάτευση με τον εργοδότη βάσει πάχους ατομικού φακέλου προσόντων. Καλούνται να δουλέψουν με δόσεις, ανασφάλιστοι, με πενιχρούς μισθούς και υποχρεώνονται να υπογράψουν παράνομες λευκές συμβάσεις κάτω από το φόβο της απόλυσης, της πείνας και της ανεργίας. Καλούνται να σκύψουν το κεφάλι και να φιμώσουν την αξιοπρέπειά τους. Το βιτριόλι στο πρόσωπο της Κούνεβα δεν είχε προορισμό μόνο μια μετανάστρια εργαζόμενη που τόλμησε να διεκδικήσει το αυτονόητο, αλλά πολύ περισσότερο είχε και έχει προορισμό τη συνείδηση, το μυαλό και το χέρι του κάθε εργαζόμενου-αγωνιστή που θα αντιταχθεί στον εκμεταλλευτή του εργοδότη-κράτος-κεφάλαιο.
Το βιτριόλι που ρίχνουν τόσα χρόνια στην καθημερινότητά μας αναφλέχθηκε τον Δεκέμβρη στα χέρια των νέων, έγινε πέτρα ενάντια στο μέλλον που μας ετοιμάζουν. Όλα τα μέτρα που ακολούθησαν σχετικά με την κήρυξη παράνομων και καταχρηστικών των απεργιών των εργαζομένων καθώς και των καταλήψεων δημόσιων κτιρίων, την ποινικοποίηση της κουκούλας, την αυτεπάγγελτη δίωξη για περιύβριση δημόσιου λειτουργού, τη σύλληψη εκατοντάδων αγωνιστών ακόμα και την ποινική δίωξη μαθητών με τρομονόμο, το μόνο που έχουν να δείξουν είναι πόσο επικίνδυνοι είμαστε για το σύστημα. Οποιαδήποτε κίνηση και αν γίνει που έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του κεφαλαίου από μία απεργία μέχρι μία πορεία ή μέχρι μία κατάληψη, (όπως έγινε πολύ πρόσφατα στο δημαρχείο ζωγράφου και κατάφεραν έτσι οι επιτροπές κατοίκων να παγώσουν την δημοπράτηση πέντε πλατειών σε ιδιώτες που θα αντικαταστήσουν τα δέντρα σε θέσεις παρκινγκ) επιχειρείται να κατασταλεί με άγριο ξύλο και χημικά από τα ΜΑΤ. Η καταστολή όμως έχει δύο μορφές. Εκτός από τη φυσική υπάρχει και η πνευματική καταστολή που είναι και η πιο επικίνδυνη. Προσπαθούν να συντηρικοποίησουν και να διχάσουν την κοινωνία επαναφέροντας διάφορα ακροδεξιά ιδεολογήματα. Αυτές τις μέρες η Αθήνα αστυνομοκρατείται θυμίζοντας κατεχόμενο έδαφος, τα Εξάρχεια γκετοποιούνται ως άντρο εγκληματιών, η αστυνομική βία είναι ανεξέλεγκτη με πιο πρόσφατο παράδειγμα το βασανισμό και μοιραίο θάνατο του Πακιστανού μετανάστη λίγους μήνες μετά τη βόμβα στο στέκι των μεταναστών, τις δολοφονίες από αστυνομικούς και τα κρατικά πογκρόμ, ενώ παράλληλα το υπουργείο δημόσιας τάξης μετονομάζεται σε υπουργείο ασφάλειας του πολίτη! Ο πολίτης δεν κινδυνεύει από τους μετανάστες, από τους μαχόμενους συνδικαλιστές ή από τους φοιτητές-τρομοκράτες που φωλιάζουν στο πανεπιστημιακό άσυλο. Ο πολίτης κινδυνεύει από τη λήθη. Κινδυνεύει να ξεχάσει πως το άσυλο ήταν και είναι το εφαλτήριο κοινωνικών αγώνων, εξασφαλίζει την ελεύθερη σκέψη, την ελεύθερη πολιτική δράση και όχι το πρόγραμμα σπουδών. Κινδυνεύει να ξεχάσει πως το οχτάωρο –που οι γονείς μας θεωρούσαν δεδομένο και για μας πλέον είναι μακρινή ελπίδα- καταχτήθηκε μέσα από συλλογικούς αγώνες που αναπόφευκτα συγκρούστηκαν με το κράτος και βάφτηκαν κόκκινοι. Όσο και αν το σύστημα προσπαθεί να μας πείσει για το αντίθετο εμείς αρκεί να θυμόμαστε και να ξέρουμε πως η δύναμη είναι στα χέρια μας.